Zo reken je je rijk

Dit is deel 2 van het blog over verandering. De leidraad is opnieuw de creatiespiraal van Marinus Knoope.
Aan de hand van een inspirerend voorbeeld uit de praktijk laat ik zien hoe je van plannen tot ontspannen komt. OBS De Regenboog wil de rekenresultaten verbeteren. Het is een fictieve school, gebaseerd op 3 verschillende praktijksituaties, die ik voor het overzicht in 1 fictieve school heb verenigd.

Wat wil jij bereiken?

Je kunt dit model heel goed gebruiken om samen met je team de belangrijkste en meest essentiële wens voor het komende schooljaar werkelijk uit te laten komen.

De praktijkcase van OBS De Regenboog

Het team wil de rekenopbrengsten schoolbreed vergroten. De vraag die ze hun team terecht stelden was: kan een noodzaak wel een wens zijn? Hun gezamenlijke antwoord: ’Jazeker. We worstelen hier al drie jaar mee. Als we zouden weten hoe we dit zouden kunnen bereiken, dan gaan we er helemaal voor.’ Deze verrassende uitkomst neemt de regiegroep: ‘Reken je rijk’ ter harte. De regiegroep bestaat uit de directeur, de IB’er, de rekencoördinator bovenbouw en een leraar uit de onderbouw. Voor haar is rekenen een echte uitdaging. 

Plannen

Nu het besluit gevallen is, kan de regiegroep plannen. Plannen speelt zich precies af op de grens tussen wens en realiteit.  Dat wat gepland is… heeft een sterke neiging ook daadwerkelijk te gebeuren! 

Geïnspireerd door het expliciete en verrassende teambesluit, wil de regiegroep het team uitdagen en inspireren er een rijk rekenjaar van te maken. Ze presenteren voor de zomer het volgende plan. Daarin stellen ze per groep de te behalen rekenopbrengst voor. Ze vragen elke leraar het beginniveau van ieder kind na de zomer in kaart te brengen. Elke zes weken bespreekt het team met elkaar de gemeten voortgang in het rekenen. Het behalen van goede rekenresultaten is volgend jaar de prioriteit. De directeur bewaakt dit. In elke nieuwsbrief aan de ouders komt er een speciale rekenrubriek voor de behaalde successen.  

Niet alleen het team, ook de MR is hier blij mee.

Handelen

Nu het plan er ligt en het gedragen wordt door het team, gaat het om het doen. Stap voor stap zet je je wens om in werkelijkheid. Gaandeweg ontdek je waarin het min of meer vanzelf gaat en wat doorzettingsvermogen vraagt.

Er waait aan het begin van het schooljaar een frisse wind door de school. Ieder begint vol goede moed, zet zich voluit in, gebruikt eigen en elkaars kwaliteiten, helpt elkaar de rekenkunsten van kinderen in kaart te brengen en leerlijnen uit te werken. De samenwerking verdiept zich, teamleden ontwikkelen zich en worden sterker in rekenen en zijn geïnteresseerd in elkaars behaalde resultaten.

Volharden

Papier is geduldig, de praktijk weerbarstig. Want ook al heb je je heel goed voorbereid, je komt hindernissen tegen. Het duurt langer dan gedacht, je mist bepaalde vaardigheden. Kortom, je wordt geacht door te zetten. Vallen en weer opstaan. Volharden is de stap waarin je geloof op de proef wordt gesteld. 

Na de herfstvakantie komt ondanks het goede begin toch de klad erin. De toetsresultaten vallen tegen. De leraren van groep 5 en van groep 7 komen te weinig aan rekenen toe. De regiegroep is wegens drukte een keer niet doorgegaan. Ook in de andere groepen blijft een aantal kinderen achter; ouders komen thuis niet aan oefenen toe, leraren lukt het onvoldoende de rekenlessen af te stemmen op wat de kinderen nodig hebben.

De regiegroep last met deze stap in gedachte een nieuwe afspraak in en past het plan aan deze situatie aan. De directeur gaat met de twee leraren in gesprek, de rekencoördinator brengt de reden van het tegenvallen van de resultaten in kaart, De IB’er springt bij met kind- en driehoeksgesprekken, waardoor duidelijk wordt wat er aan schort. De regiegroep houdt zicht op het geformuleerde eindresultaat, wetende dat doorzetten erbij hoort.

Ontvangen

Ontvangen is voor veel mensen een moeilijke stap in dit creatieproces. Het vraagt oog hebben voor en blij zij met de vooruitgang en de behaalde successen. Verlangen naar een nieuw succes gaat de meeste mensen beter af, waardoor je ongemerkt deze stap overslaat.

De resultaten worden beter, het team ligt op koers, zo blijkt voor de krokusvakantie. De regiegroep trakteert de leraren op taart. De leraren complimenteren de kinderen en hun ouders welgemeend met zowel de behaalde resultaten als met hun inzet en de hulp die ze elkaar geven. Kinderen krijgen meer plezier in rekenen en hun zelfvertrouwen in hun eigen rekenvaardigheden groeit. 

Waarderen

Gaandeweg kun je jezelf afvragen: wat heb ik allemaal geleerd? Waarin ben ik gegroeid? Wat is er blijven liggen, wat vind of vond ik moeilijk? Het is tijd voor een grondige evaluatie waardoor je zowel de puzzels als de parels in kaart brengt. En ontdekt hoe het komt dat je gekregen hebt wat je hebt bereikt.

De regiegroep heeft een reflectiebijeenkomst georganiseerd om samen de succesfactoren in kaart te brengen. Want de rekenopbrengsten pakken goed uit. Ook al zijn er in elke groep wat zorgen en moet een aantal kinderen extra aandacht krijgen, de rekenopbrengsten zijn goed. Iedere leraar vertelt wat hij of zij moeilijk heeft gevonden, wat mogelijk beter had gekund, welke punten zijn blijven liggen en wat tot nu toe heel goed heeft gewerkt. Ze richten zich niet alleen op het behalen van de rekenresultaten. Ze vragen zichzelf ook af , wat hen dit leert over het doorvoeren van gewenste verandering. Ze reken zichzelf als team met recht rijk.

Ontspannen 

Wie geoogst en genoten heeft, kan tot rust komen, even niks doen, een moment van ontspannen inbouwen. De tijd nemen om een pauze in te lassen. De kunst is om juist in de rust de tijd te nemen om nieuwe wensen als vanzelf te laten opborrelen. De kwaliteit van de wens die opborrelt is waarschijnlijk een hele andere dan het doel, wat ook nodig moet gebeuren.  

De regiegroep Rekenen kijkt uit naar een succesvolle afsluiting van dit schooljaar. De directeur wil graag de zaakvakken moderniseren. Dat is nodig en het wordt stichting-breed gevraagd. De andere leden van de regiegroep willen het rekensucces borgen en verdiepen. 

Ze legt het dilemma in de week bij het team. Drie weken voor de zomer wikt en weegt het team. De voorkeur gaat uit naar het verdiepen en het borgen van de behaalde successen. Een drietal leraren stelt voor om in hun taakbeleid de oriëntatie op het moderniseren van de zaakvakken op zich te nemen. Daar hebben zij zin in. Dat kan, want rekenen gaat hen juist goed af.

Tot slot

Juist die wensen worden werkelijkheid, die hoofd en hart combineren; zowel het hoofd en hart van iedere leraar, als van de gehele schoolgemeenschap. Dat vraagt om afstemming op jezelf, elkaar en de maatschappelijke opdracht van de school.

Wat zijn jouw wensen voor volgend jaar en welke win-win-win situatie zit daarin verborgen?

Heb je een vraag over veranderen, bijvoorbeeld waar te starten of hoe je het aan kunt pakken?
Laat het me weten via de mail of als reactie op dit blog. Ik geef je graag advies.