Maatwerk voor de 19% kwetsbare kinderen

School met Glans
Marja Klaver
08 april 2020
lege schoolbank

De aandacht van schoolteams richt zich, nu de scholen een maand dicht zijn, ook op de kwetsbare kinderen. Van hen wordt 19% als kwetsbaar beschouwd, lees ik in het NRC, inclusief speciaal onderwijs. Hoe houden zij het thuis vol? En wat doen we straks met de verschillen tussen de kinderen, die thuis meer of juist minder hebben geleerd, thuis wel of niet het onderwijs op afstand hebben genoten? 

Ik heb een stappenplan gemaakt, waarmee je de kloof tussen de kinderen eerst in kaart brengt om hem daarna te dichten. Dat doe je door maatwerk. Met als doel dat elk kind en elke groep het schooljaar met een goed gevoel afsluit.

Met dit stappenplan bereid je je samen met je schoolteam goed voor op de dag dat de schooldeuren weer open gaan. En dat doe je door je waarneming serieus te nemen, je professionaliteit vol in te zetten en gebruik te maken van elkaars creativiteit. Deze tijden dagen je daartoe uit! En ouders en hun kinderen zullen jullie dit vast in dank afnemen.

Het stappenplan

Stap 1. Wat wil je dat een kind kan als je met de groep het jaar afsluit


Vraag de leraar voor elke groep te verwoorden wat hij/zij graag wil dat de groep c.q. ieder kind minimaal in de vingers heeft, en dan alleen over de essentiële onderdelen. Ik stel me voor dat het gaat over rekenen, taal en sociaal-emotionele ontwikkeling. Wat dat voor jouw school is, bepaal je samen met het team. Daarmee heb je meteen een prioriteitenlijst.

Spreek met elkaar af hoeveel prioriteiten je per groep kunt verwoorden. Ik stel me voor maximaal 5.

Stap 2.  Namen en percentage per groep en voor de gehele school


Vraag elke leraar, vertrouwend op eigen inzicht en gevoel, alle kinderen uit zijn of haar klas langs te lopen en de kinderen in kaart te brengen, waar je je om wat voor reden dan ook ongerust over maakt. Spreek met elkaar af welke kopjes je daarvoor gebruikt. Bijvoorbeeld kindkenmerken, ouderkenmerken, gezinskenmerken, interactiekenmerken tussen school/leraar en thuis. Vraag de leraar dit uit te drukken in het exacte percentage.

Vraag de leraar ook om datzelfde te doen voor de kinderen waar hij/zij zich niet ongerust over maakt en ook dat uit te drukken in het exacte percentage.

Stap 3.  Oorzaak en gevolg


Vraag leraren per kind waarover ongerustheid is, te verwoorden wat de oorzaak is van de ongerustheid (als dat al niet duidelijk is geworden in stap 2) en welke gevolgen de leraar inschat dat dit zal hebben voor het kind als het straks weer op school komt. Betrek daarbij de essentiële doelen die je per groep einde van het schooljaar wilt halen (zie stap 1).

Stap 4. Trek conclusies per groep en voor de gehele school


Als iedere leraar de knelpunten heeft verwoord als het gaat om rekenen, taal, sociaal-emotionele ontwikkeling/weer een groep vormen, is het zinvol de leraar te vragen per onderdeel maximaal 5 zinnen te gebruiken om de conclusies te verwoorden.

Vraag daarna per onderdeel vanaf groep 1 tot 8 de conclusies te delen; zoek samen naar de grootste gemene deler. Je kunt er online een woordveld van maken. Onthoud die zaken die groep specifiek zijn.

Sluit deze stap af met de uitdaging(en) waar je als groep/bouw/school voor staat, voor rekenen/taal/sociaal emotionele ontwikkeling.

Stap 5.  Brainstorm over verschillende oplossingen


Zo kun je brainstormen (eventueel online).

  • Kies een uitdaging (zie stap 4) uit.
  • Ieder zet alle andere gedachtes uit het hoofd. 
    Soms helpt het om even een grap te maken of even een kop koffie of thee te halen, zodat je samen met een schone lei begint.
  • Iemand werpt zich op als procedurebewaker (zorgt ervoor dat de ideeën in de volgende stap niet beoordeeld worden) en een ander als notulist.
  • Ieder teamlid doet een beroep op zijn of haar kennis en creativiteit en ‘roept’ allerlei mogelijke ideeën of oplossingen. Wat je weet, wat je gehoord hebt of kunt verzinnen. De kunst is dat je deze ideeënstroom niet te onderbreken met oordelen over de kwaliteit, dat komt later. Hoe gek het misschien ook lijkt, nodig iedereen uit om alles te uiten en schrijf het op.
  • De notulist schrijft alle ideeën/oplossingen op. En deelt deze (online via ‘scherm delen’) zodat ieder alle ideeën/oplossingen kan lezen.
  • Daarna denkt het team met z’n allen na over welke ideeën/oplossingen uitvoerbaar zijn om daarna de uitvoerbare ideeën/oplossingen te bepalen.
Stap 6.  De beste ideeën worden uitgewerkt en opnieuw besproken


Zorg dat iedere groep, bouw en de school als geheel weet wat hem of haar te doen staat en wat welke prioriteit heeft. Sta ook stil bij de vraag of deze stappen er ook voor zorgen dat dat alle kinderen de kans hebben om dit te halen.
 

Tot slot

Als je een plan klaar hebt liggen, geeft dit je de mogelijkheid om de laatste maanden van het schooljaar zo goed mogelijk in te richten, kinderen en hun ouders mee te nemen in de uitdaging om het schooljaar zo goed mogelijk af te sluiten en de kloof tussen de kinderen als het even kan te dichten. En daar heeft iedereen plezier van.

Deel je kennis

Mocht je je ideeën willen delen, heel graag. Je kunt hieronder reageren of met ons mailen. Ik zie er naar uit om ze in een volgend School met Glans-blog te delen.  

Reactie toevoegen

Deze wordt niet getoond op de website
zo 19/04/2020 - 11:44
Joke van Vliet
Op de Schepershoek wordt dit plan als handvat gebruikt om mee te werken als de scholen weer open gaan op welke manier dan ook.
Dank je Marja.
do 11/06/2020 - 15:54
Marja Klaver
Hallo Joke.

Wat goed om te lezen. Ik ben heel benieuwd wat er uit komt. Je hoort veel scholen vertellen, dat het met de achterstand erg meevalt. Hoe is dat bij jullie? Ik hoor graag en dank je wel voor de reactie.